Het is wat het is!?

4 april 2023

Ik hoor het mensen vaak zeggen. Wat heb je aan zo’n opmerking? Is deze uitspraak een dooddoener of gaat het over acceptatie, berusting of nederigheid? Goed om eens te kijken wat er achter zo’n uitspraak kan schuilgaan.

Ik spreek in mijn werk regelmatig mensen die hebben te dealen met afgenomen gezondheid en energie en voor wie onduidelijk is of ze weer beter worden. Ook spreek ik mensen met loopbaanongemakken zoals bijvoorbeeld ontslag. In beide situaties hebben mijn kandidaten geen controle over wat hen overkomt. Ze kunnen niets aan hun situatie veranderen. In die context hoor ik vaak: “Het is wat het is”.

Voor deze kandidaten loopt het leven, en specifiek de loopbaan, anders dan gehoopt of verwacht. Vaak is dat voor hen erg moeilijk. Hoe ga je als mens om met situaties waarover je geen controle hebt? Zoals ziekte of een beslissing van een ander? In eerste instantie lijkt “het is wat het is” een gemakkelijke en afgestompte uitspraak. En zo kan die ook ingezet worden. Als een manier om voor het ongemak weg te lopen of je er voor af te sluiten of te parkeren. “Het is wat het is, laten we het er maar niet meer over hebben”.

Maar als je werkelijk je aandacht wil richten op aanvaarding van wat er is, dan is deze uitspraak een teken van behoorlijke psychologische flexibiliteit. We maken allemaal dingen mee in het leven waarover we geen controle hebben. De vraag is wat mij betreft niet: “Waarom overkomt mij dit?”, maar “Hoe ga ik er mee om?” Het spannendste deel is om het gevoel van onmacht, gemis, verdriet of boosheid echt toe te laten en te doorvoelen. Het te laten bestaan en er niet bij vandaan te bewegen, door bijvoorbeeld afleiding te zoeken, met de vinger naar een ander te wijzen of in de slachtofferrol te gaan zitten. Vanuit het eerlijk aankijken van jezelf kun je toewerken naar een bewuste gedragsreactie op datgene wat je overkomt.

Wil je hier mee bezig en veerkrachtiger worden? Dat kun je doen door aanwezig te zijn bij wat er (in je) is. Kun je je openstellen en stil staan bij je eigen gevoelens? Kijk je echt je situatie aan en accepteer je dit als iets wat nu zo hoort te gaan in je leven? Of ben je aan het vluchten, of vechten tegen de situatie waar je geen invloed op hebt? Kun je in het hier en nu ervaren wat er is, en je niet richten op het verleden (wat is er allemaal gebeurd) of toekomst (wat zou allemaal kunnen gebeuren)? Durf je te ervaren hoe het met je gaat en over te gaan tot een bewust handelen naar wat voor jou belangrijk is en er toe doet?

Als jij wil doen in je leven wat er toe doet, helpt het je waarden te kennen. Ga daar eens voor zitten en schrijf ze voor jezelf op. Dan kun je in situaties in je leven waar het anders loopt dan verwacht bewust te handelen naar je waarden. Dus datgene doen wat er toe doet. Dit zijn vaardigheden die je kunt leren door ze te trainen. En wees jezelf tot steun bij het ontwikkelen van deze vaardigheden en wees ook mild als het even niet lukt om bewust te reageren. Met vallen en opstaan zal je steeds meer tot groei en ontwikkeling komen.

Wie weet komt er iets op je levenspad wat je nooit verwacht had. Je hebt geen controle over wat je overkomt. Maar je kunt wel vaardigheden ontwikkelen om invloed uit te oefenen op hoe je omgaat met je situatie. Misschien ervaar jij ook loopbaanongemakken. Wees je er dan van bewust dat je alleen controle hebt op hoe jij reageert op dat wat jou overkomt.

Mocht je graag eens doorspreken over dit onderwerp of gecoacht willen worden dan kun je contact met ons opnemen voor een vrijblijvende kennismaking.

Henrike Nijhof, loopbaancoach