Reset je burn-out

2 oktober 2024

Druk op je werk, verantwoordelijkheden thuis, zorgen voor anderen en ook nog sociale verplichtingen. Herkenbaar? De kans op een burn-out ligt op de loer. Maar hoe herstel je van een burn-out én vooral hoe voorkom je deze?

Het aantal burn-outs en mensen die burn-outklachten ervaren stijgt de afgelopen jaren. Een effectieve aanpak is nodig, want één op de vier ziekmeldingen komt inmiddels door stress, blijkt uit onderzoek van ArboNed en HumanCapital dat zij afgelopen week publiceerden. Eigenaar van het CSR Expertisecentrum Stress en Veerkracht Carolien Hamming en Psycholoog-coach en promovenda aan de Universiteit van Tilburg Rebecca Vandenabeele schreven het boek: 'De Burn-out reset'.

Stressoren

Ruim 1,6 miljoen Nederlanders, waaronder een groeiende groep jongeren, worstelen jaarlijks met burn-outklachten. Ze voelen zich vaak uitgeput, wanhopig en denken dat ze tekortschieten, terwijl ze zich afvragen wat er precies mis is. Langdurige mentale en/of fysieke stress (bijvoorbeeld door slapeloosheid) ontregelt het centrale zenuwsysteem. Het basisgevoel van veiligheid ontbreekt waardoor de vlucht-vecht of bevries modus wordt geactiveerd. Burn-out is meer dan alleen vermoeidheid; het is een toestand van langdurige emotionele, mentale en fysieke uitputting, veroorzaakt door aanhoudende druk. Burn-out wordt vaak geassocieerd met werk, maar ontstaat vaak door een veel breder scala aan factoren. Welke stressoren buiten het werk kunnen zoal leiden tot een burn-out?

Zorg voor anderen
Mantelzorgers die langdurig voor een familielid of een geliefde zorgen, kunnen burn-out ontwikkelen. De constante druk, verantwoordelijkheid en emotionele belasting kunnen vergelijkbaar zijn met de stress die mensen op het werk ervaren.

Studie en academische druk
Studenten, vooral degenen die hoge eisen aan zichzelf stellen of onder externe druk staan om te presteren, kunnen burn-out ervaren door de intensiteit van hun studie en het gevoel nooit genoeg te doen.

Persoonlijke relaties
Verhoudingen die veel emotionele energie kosten, zoals relatie- of familieproblemen kunnen ook leiden tot burn-out. Langdurige disbalans kan mentaal en fysiek uitputtend zijn.

Gezondheidsproblemen
Het omgaan met chronische ziektes, zowel fysiek als mentaal, kan ervoor zorgen dat iemand zich opgebrand voelt. Het constante gevecht om om te gaan met beperkingen of pijn kan zeer vermoeiend zijn.

Sociale druk
Sommige mensen ervaren burn-out door sociale verplichtingen, vooral als ze het gevoel hebben altijd beschikbaar te moeten zijn of aan verwachtingen van anderen te moeten voldoen. Dit kan bijvoorbeeld spelen bij ouders die hun kinderen opvoeden of bij mensen die veel vrijwilligerswerk doen.

Onbalans tussen verschillende levensgebieden
Wanneer iemand langdurig moeite heeft om balans te vinden tussen werk, gezin, hobby’s en persoonlijke tijd, kan dit leiden tot een burn-out. De stress komt dan niet per se van één bron, maar van een constante overbelasting op verschillende gebieden van het leven en het gebrek aan veerkracht om dit op te vangen.

Goedbedoelde adviezen

Veel professionals geven goedbedoelde adviezen bij een burn-out, zoals graven in het verleden, positiever leren denken, meer sporten of zo snel mogelijk weer aan het werk gaan. Maar volgens de psychologen Carolien Hamming en Rebecca Vandenabeele, auteurs van De Burn-out Reset, zijn dit adviezen die vaak averechts werken. In hun boek leggen ze uit dat een burn-out geen puur psychisch probleem is, maar een ontregeling van het stresssysteem. De stress die zich opbouwt in lichaam en geest leidt tot mentale en fysieke klachten. Om te herstellen, moet juist het stresssysteem zelf aangepakt worden.

Fasen

In het boek De Burn-out Reset leggen auteurs Carolien Hamming en Rebecca Vandenabeele op een heldere manier uit hoe een burn-out ontstaat en hoe je kunt herstellen. Herstel verloopt in stappen: eerst het stresssysteem tot rust brengen, daarna energiereserves opbouwen, en vervolgens verantwoordelijk omgaan met je taken op het werk en thuis. Het boek biedt praktische tips en tools voor elke fase van het herstelproces, inclusief leefregels en advies voor gesprekken met de bedrijfsarts. Zo helpt De Burn-out Reset je niet alleen om grip te krijgen op je herstel, maar ook om een toekomstige burn-out te voorkomen.